Wanneer je zonnepanelen op je dak wilt plaatsen, krijg je vaak te maken met technische en wettelijke richtlijnen. Een daarvan is de zogenoemde 20%-regel, een term die regelmatig opduikt in het gesprek met installateurs of bij netbeheerders.
Maar wat houdt die regel precies in, en wat betekent het voor jou als particuliere gebruiker? In dit artikel leggen we uit wat de 20%-regel voor zonnepanelen is, wanneer hij geldt en welke invloed hij heeft op je aansluiting en teruglevering.
Wat is de 20%-regel voor zonnepanelen?
De 20%-regel voor zonnepanelen betekent dat de maximale teruglevercapaciteit op een elektriciteitsaansluiting niet meer dan 20% mag zijn van de aansluitwaarde, tenzij je dit apart aanvraagt of laat aanpassen. Deze regel komt voort uit de technische eisen van netbeheerders en is bedoeld om overbelasting van het stroomnet te voorkomen.
Voor een standaard 3-fase aansluiting van 3 x 25 ampère (de meest voorkomende in Nederland) geldt dat je maximaal 17,25 kW aan vermogen mag terugleveren zonder speciale netverzwaring of toestemming.
In de praktijk zorgt dit ervoor dat installateurs rekening moeten houden met de capaciteit van jouw aansluiting bij het ontwerpen van een zonnestroomsysteem.
Bij kleinere aansluitingen, zoals een 1-fase aansluiting van 1 x 35A, betekent de 20%-regel dat je slechts beperkt kunt terugleveren, tenzij je kiest voor een netverzwaring of aparte terugleveraansluiting. De regel geldt dus niet voor het verbruik, maar puur voor de teruglevering van zonnestroom aan het net.
Waarom bestaat de 20%-regel?
De 20%-regel bestaat om te voorkomen dat lokale netwerken overbelast raken door piekmomenten van teruglevering vanuit zonnepanelen. In Nederland is het energienet op veel plekken verouderd en niet ontworpen op de grootschalige teruglevering die we tegenwoordig zien.
Als meerdere huishoudens in een straat tegelijk veel stroom terugleveren op zonnige dagen, kan de spanning op het netwerk te hoog worden. Dit leidt tot storingen of uitval van omvormers. De 20%-regel is een manier voor netbeheerders om de balans tussen afname en teruglevering beheersbaar te houden.
Netbeheerders zoals Liander, Stedin en Enexis hanteren deze regel standaard in hun technische voorwaarden. Installateurs moeten hier bij het ontwerp en de keuring van een zonnepaneelsysteem rekening mee houden, zodat jouw installatie veilig en volgens de voorschriften werkt.
Wat zijn de gevolgen als je boven de 20%-grens uitkomt?
Als je boven de 20%-grens voor teruglevering uitkomt, loop je het risico dat je installatie wordt afgekeurd of dat je teruglevering automatisch wordt beperkt. In sommige gevallen wordt de installatie zelfs niet aangesloten op het net als je geen aparte aanvraag hebt gedaan.
Zodra je een systeem installeert dat boven de limiet van de 20%-regel uitkomt, moet je dit melden bij de netbeheerder via een aparte melding of aanvraag voor netverzwaring. Dit kan kosten met zich meebrengen en duurt in sommige regio’s maanden vanwege netcongestie.
In sommige gevallen wordt gebruikgemaakt van dynamische vermogensbegrenzing (vermogen dat automatisch wordt teruggeschroefd bij netbelasting). Hierdoor benut je je systeem niet optimaal, wat de terugverdientijd kan verlengen. Het is dus belangrijk om je plannen vooraf goed te bespreken met een erkende installateur.
Wil jij zonnepanelen installeren en zeker weten dat je installatie voldoet aan de eisen van je netbeheerder?
Vraag dan een vrijblijvende offerte aan bij een erkende installateur via onze partnerpagina. Zo krijg je advies op maat over de juiste capaciteit, aansluitwaarde en teruglevermogelijkheden.
Veelgestelde vragen
Geldt de 20%-regel ook voor verbruik?
Nee, de 20%-regel geldt alleen voor het terugleveren van stroom aan het net en niet voor je eigen verbruik. Je mag onbeperkt stroom verbruiken zolang je aansluiting het aankan. De beperking is puur gericht op het vermogen dat je installatie aan het net terugstuurt.
Moet ik altijd een netverzwaring aanvragen als ik boven de 20% uitkom?
Je moet niet altijd een verzwaring aanvragen, maar je moet het wél melden bij je netbeheerder als je boven de grens uitkomt. In sommige gevallen kan je installatie met extra beveiliging of vermogensbegrenzing alsnog worden goedgekeurd.
Hoe weet ik of mijn installatie binnen de 20%-regel valt?
Je weet of je installatie binnen de 20%-regel valt door het piekvermogen van je omvormer te delen door de netcapaciteit van je aansluiting. Bij een 3x25A aansluiting is 17,25 kW de grens. Installeer je een systeem met een hoger piekvermogen? Dan val je buiten de regel.
Wat gebeurt er als ik de 20%-regel negeer?
Als je de 20%-regel negeert, loop je het risico op boetes, afsluiting of storing in je installatie. Ook kan de netbeheerder weigeren om je teruglevering te activeren als je systeem buiten de norm valt zonder goedkeuring.
Kan ik als particulier de 20%-regel omzeilen?
Je kunt de 20%-regel niet zomaar omzeilen, maar je kunt wel een aanvraag doen voor hogere teruglevering of een aparte terugleveraansluiting. Dit is meestal alleen interessant bij grote installaties van 10.000 Wp of meer.